Olejki eteryczne pozyskuje się z roślin za pomocą różnych metod, z których każda jest dostosowana do specyfiki surowca oraz pożądanych właściwości końcowego produktu.
Proces pozyskania olejków eterycznych
Do najczęściej stosowanych technik należą:
1. Destylacja parą wodną
Jest to najbardziej rozpowszechniona metoda ekstrakcji olejków eterycznych. Proces polega na przepuszczaniu gorącej pary wodnej przez materiał roślinny umieszczony w specjalnym aparacie destylacyjnym. Para wodna powoduje uwolnienie lotnych związków aromatycznych z rośliny, które następnie są skraplane w chłodnicy. W wyniku tego procesu powstaje mieszanina olejku eterycznego i wody (hydrolatu), które są następnie rozdzielane. Destylacja parą wodną jest szczególnie efektywna w przypadku roślin takich jak lawenda, mięta czy eukaliptus.
2. Tłoczenie na zimno
Ta metoda jest głównie stosowana przy pozyskiwaniu olejków z owoców cytrusowych, takich jak cytryny, pomarańcze czy bergamotki. Proces polega na mechanicznym wyciskaniu olejku ze skórek owoców, co pozwala na zachowanie ich naturalnych właściwości aromatycznych. Tłoczenie na zimno nie wymaga użycia wysokiej temperatury, co jest korzystne dla jakości uzyskanego olejku.
3. Ekstrakcja rozpuszczalnikami lotnymi
Metoda ta jest wykorzystywana w przypadku delikatnych surowców roślinnych, takich jak kwiaty jaśminu czy róży, które mogłyby ulec zniszczeniu podczas destylacji parą wodną. Materiał roślinny jest zanurzany w lotnym rozpuszczalniku (np. heksanie), który rozpuszcza olejki eteryczne. Po odparowaniu rozpuszczalnika pozostaje tzw. konkret, który następnie jest poddawany dalszej obróbce w celu uzyskania czystego olejku eterycznego.
4. Ekstrakcja dwutlenkiem węgla (CO₂)
Nowoczesna metoda polegająca na wykorzystaniu płynnego CO₂ pod wysokim ciśnieniem do ekstrakcji olejków eterycznych. Po zakończeniu procesu ciśnienie jest redukowane, co powoduje przejście CO₂ w stan gazowy i pozostawienie czystego olejku. Metoda ta pozwala na uzyskanie olejków o bardzo wysokiej jakości, bez pozostałości rozpuszczalników.
5. Absorpcja w tłuszczach (enfleurage)
Jedna z najstarszych metod pozyskiwania olejków, obecnie rzadko stosowana ze względu na wysokie koszty. Polega na absorpcji zapachu przez bezwonny tłuszcz, na którym układa się świeże płatki kwiatów. Tłuszcz pochłania olejki eteryczne z kwiatów, a proces ten jest powtarzany kilkakrotnie z użyciem świeżych płatków. Nasycony aromatem tłuszcz jest następnie poddawany ekstrakcji alkoholem w celu oddzielenia olejku eterycznego.
Każda z tych metod ma swoje zalety i jest wybierana w zależności od rodzaju surowca oraz oczekiwanej jakości i właściwości końcowego produktu.
